Εκδηλώσεις για τα εβδομήντα δύο χρόνια από το Ολοκαύτωμα των Λιγκιάδων
Οι εκδηλώσεις διοργανώθηκαν απο την Περιφέρεια Ηπείρου, τον Δήμο Ιωαννιτών, την Τοπική Κοινότητα Λιγκιάδων και την Τοπική Κοινότητα Αμφιθέας.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν το Σάββατο 3 Οκτωβρίου από την Αμφιθέα, το πρώτο χωριό απ’ όπου ξεκίνησε η ναζιστική θηριωδία με το κάψιμο ενός σπιτιού, την εκτέλεση της μητέρας και των δύο ανήλικων παιδιών της και ολοκληρώνονται την Κυριακή 4 Οκτωβρίου στον μαρτυρικό τόπο των Λιγκιάδων.
Αναλυτικά το πρόγραμμα των εκδηλώσεων περιελάμβανε τα εξής
Σάββατο 3 Οκτωβρίου 2015, Αμφιθέα
10.00: Επιμνημόσυνη δέηση στον Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων
10.30: Επίσκεψη σε έκθεση φωτογραφίας για το Ολοκαύτωμα
στο Πολιτιστικό Κέντρο Αμφιθέας («Κουτσέκι»)
19.30: Λαμπαδηδρομία (από Ε.Ο. Ιωαννίνων Τρικκάλων έως Λιγκιάδες
Κυριακή 4 Οκτωβρίου 2015, Λιγκιάδες
12.00: Επιμνημόσυνη δέηση στο χώρο του μνημείου
12.15: Κεντρική ομιλία από το Δήμαρχο, κ. Θωμά Κ. Μπέγκα
12.25: Προσκλητήριο νεκρών
12.40: Κατάθεση στεφάνων
Ενός λεπτού σιγή
12.50: Λήξη Τελετής
Ολοκαύτωμα Λιγκιάδων (4/10/2015)
Ομιλία Δημάρχου Ιωαννιτών, Θωμά Μπέγκα
Λιγκιάδες, Μουσιωτίτσα, Κομένο. Δεκάδες τα χωριά στην Ήπειρο που ξεκληρίστηκαν. Κάηκαν. Σημαδεύτηκαν από τη θηριωδία των Ναζί.
Καλάβρυτα, Χορτιάτης, Δίστομο. Εκατοντάδες οι πόλεις και τα χωριά σε όλη την Ελλάδα, που υπέστησαν τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και ανυπολόγιστες υλικές ζημιές.
Είναι τα εγκλήματα του ναζισμού στην Ελλάδα.
Είναι το φορτίο της μνήμης που κουβαλάμε ακόμα.
Είναι οι μαύρες σελίδες της ιστορίας, που δεν μπορούνε να σβήσουνε.
Και δεν σβήνουν, όταν τα θύματα δεν βρίσκουν δικαίωση.
Όταν ο φασισμός ως ιδεολογία, βρίσκει –δυστυχώς- γόνιμο έδαφος στην απελπισία των ανθρώπων, στην ανοχή μας, στην χαλαρή μας αντίσταση και προσπαθεί να αναγεννηθεί -με άλλο πρόσωπο- στη σημερινή Ευρώπη και στην Ελλάδα.
Στη μνήμη των νεκρών του παρελθόντος και στις γενιές που δημιουργούν το μέλλον, δικό μας χρέος είναι όχι μόνο να θυμόμαστε, αλλά και να υψώνουμε σθεναρή αντίσταση στις φασιστικές νοοτροπίες και τους εκφραστές τους.
Οι εκδηλώσεις μνήμης – όπως η σημερινή – είναι μια καλή αφορμή να ξαναθυμηθούμε.
Να μην υποκύψουμε στη λήθη που φέρνει το πέρασμα του χρόνου.
Οι Λιγκιάδες έζησαν τη φρίκη στις 3 Οκτωβρίου του 1943, όταν οι μηχανοκίνητες διμοιρίες των γερμανών μετέτρεψαν το χωριό σε κόλαση.
Έκαψαν σπίτια, στάβλους κι όσους βρίσκονταν μέσα σ’ αυτά. Μωρά, μικρά παιδιά, γυναίκες, ηλικιωμένους.
Με μια αγριότητα που δύσκολα τη χωράει ανθρώπινος νους.
Άλλους τους έσυραν στο μεσοχώρι και τους εκτέλεσαν.
Την ίδια μέρα σκότωσαν στην Αμφιθέα μάνα και τα δυο ανήλικα παιδιά κι έκαψαν το σπίτι.
Από τους Λιγκιάδες γλύτωσαν λίγοι. Όσοι βρίσκονταν στα χωράφια και στο Ζαγόρι για να μαζέψουν τα καρύδια.
Μετέπειτα καταγεγραμμένες μαρτυρίες των ζωντανών, λένε πως έρχονταν από νύχτα σε νύχτα στο χωριό για να θάψουν τους νεκρούς τους.
Το ολοκαύτωμα των Λιγκιάδων θεωρήθηκε ως αντίποινα για την εκτέλεση γερμανού αξιωματικού από αντάρτες του ΕΔΕΣ, που είχαν στήσει ενέδρα δύο μέρες νωρίτερα στην Κλεισούρα.
Γιατί οι Λιγκιάδες; Ίσως γιατί οι φλόγες φαίνονταν από παντού και η αγριότητα του εγκλήματος θα προκαλούσε το φόβο.
Ο φασισμός είναι η ιδεολογία που διαχρονικά επενδύει στην πρόκληση του μαζικού φόβου.
Είναι οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί και σήμερα
Το «μπαλκόνι των Ιωαννίνων» τους Λιγκιάδες, επέλεξαν τον Οκτώβριο του ’43 για τα αντίποινα οι Ναζί.
Τα αντίποινα βέβαια, ήταν η δικαιολογία.
Μια δικαιολογία που δεν χρειάζονταν για να κάνουν δεκάδες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις σε όλη την Ήπειρο, αφήνοντας πίσω τους καμένη γη και αναρίθμητους νεκρούς.
Ειδικά από το καλοκαίρι του ’43, όταν πέρασε τα ελληνοαλβανικά σύνορα η διαβόητη 1η Ορεινή Μεραρχία των Γερμανών και ανέλαβε δράση στην Ήπειρο, τα χωριά και οι πόλεις γνώρισαν τα πιο άγρια εγκλήματα του Ναζισμού.
Εγκλήματα που έμειναν ατιμώρητα.
Το 1947 στη δίκη της Νυρεμβέργης, οι Γερμανοί αξιωματικοί -υπεύθυνοι για τα εγκλήματα πολέμου στην Ελλάδα- καταδικάστηκαν σε ολιγοετείς φυλακίσεις και λίγο αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι.
Ο μοναδικός σήμερα εν ζωή Παναγιώτης Μπάμπουσκας (το μωρό που βρήκαν τραυματισμένο οι συγχωριανοί του δίπλα στη νεκρή μάνα
Το 1958 με νόμο το ελληνικό κράτος αποποιήθηκε του δικαιώματος του να δικάζει εγκληματίες πολέμου της γερμανικής κατοχής.
Το 1958 με νόμο το ελληνικό κράτος αποποιήθηκε του δικαιώματος του να δικάζει εγκληματίες πολέμου της γερμανικής κατοχής.
Το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων για πολλά χρόνια αποσιωπήθηκε από την ελληνική πολιτεία, κι όταν το θυμηθήκαμε στα χρόνια της κρίσης, το κάναμε να μοιάζει με «σημαία ευκαιρίας».
Όμως, τα εγκλήματα πολέμου κατά του άμαχου πληθυσμού, ηθικά και ιστορικά ποτέ δεν παραγράφονται.
Και πάντα αναζητούν δικαίωση στην παγκόσμια κοινότητα.
Ας είναι αιώνια η μνήμη των ανθρώπων μας που χάθηκαν.
Δεν υπάρχουν σχόλια